Rezerwat Las Bielański leżący w dzielnicy Żoliborz to najcenniejszy rezerwat o charakterze krajobrazowym, jaki ma Warszawa. W otoczeniu rezerwatu, na szczycie wzniesienia o nazwie Polkowa Góra, stoi zabytkowy Klasztor Kamedułów powstały jeszcze za czasów Władysława IV. Na jego terenie znajduje się grobowiec Stanisława Staszica. Las Bielański jak i Puszcza Kampinoska oraz Las Młociński stanowią relikt Puszczy Mazowieckiej, która do XIV wieku pokrywała Mazowsze. Rezerwat Las Bielański chroni unikalną strukturę lasu, w przeważającej części liściastego, z fragmentami pięknych grądów i łęgów. Las Bielański łączy w sobie, jak żaden inny teren zielony Warszawy, wartości przyrodnicze, klimatyczne, krajobrazowe i historyczne.
Początki dziejów Las Bielański wiąże z historią wsi Polków, która była własnością książęcą, a po przeniesieniu stolicy do Warszawy, aż do rozbiorów Polski należała do króla. Od XIX wieku Las Bielański pełnił głównie funkcje rekreacyjne i był popularnym miejscem spotkań. Po II wojnie światowej Las Bielański znalazł się w obszarze miasta Warszawa. Wybudowano w nim Park Kultury w którym mieściła się słynna Karuzela na Bielanach. Niestety spowodowało to znaczną degradację środowiska leśnego. W tym okresie potocznie nazywany był Lasek Bielański. W 1973 roku został utworzony Rezerwat Las Bielański o charakterze krajobrazowym, którego statut pozwolił na zlikwidowanie Parku Kultury.
Las Bielański zajmuje teren o urozmaiconej rzeźbie. Równinę lodowcową przecina dolina wyrzeźbiona przez Potok Bielański. Pierwotnie źródła tego potoku znajdowały się w rejonie Wawrzyszewa, a naturalne jego ujście do rzeki Wisła było w pobliżu wzniesienia klasztornego. Tam wody potoku zostały spiętrzone do poruszania młynów i tworzyły stawy, które przetrwały niemal do końca XIX wieku. Po przeprowadzeniu melioracji Potok Bielański został skanalizowany i podłączony do kolektora. Wskutek obniżenia poziomu wód gruntowych, potok z czasem stał się ciekiem okresowo wysychającym, a obecnie rzadko pojawia się w nim woda. O istnieniu tu dawniej cieku wodnego świadczą okazałe stare olsze rosnące nad wyschniętym korytem.
Rzeka Rudawka jest jednym z nielicznych zachowanych jeszcze stałych cieków wodnych w obrębie lewobrzeżnej Warszawy. Pierwotnie źródła tej rzeczki znajdowały się w rejonie Lasku na Kole. Obecnie istnieje tylko ostatni jej odcinek, przepływający przez najniższy taras zalewowy w Lesie Bielańskim. W czasie prowadzonych tu prac melioracyjnych rzeka Rudawka została uregulowana, jej koryto wyprostowano w celu szybszego odprowadzania wód, co w dalszej konsekwencji spowodowało niekorzystny dla roślinności spadek poziomu wód gruntowych. W pobliżu uregulowanego cieku Rudawki w samym lesie widoczne jest dawne koryto rzeczki, wyznaczone krawędzią podmywanego brzegu i szeregiem starych drzew. Po wschodniej stronie Rudawki jeszcze w latach trzydziestych była wilgotna łąka kośna. Na najwyżej położonym tarasie bielańskim znajduje się stosunkowo dobrze jeszcze zachowany las grabowo-dębowy, a dokładniej jego nieco uboższa i suchsza postać - grąd wysoki. Drzewostan stanowią tu stare dęby: pospolity dąb szypułkowy i rzadsze w okolicach miasta Warszawa dąb bezszypułkowy oraz grab pospolity. Ponadto występuje tu w domieszce lipa drobnolistna, klon zwyczajny i sosna zwyczajna, która jest tu gatunkiem wycofującym się, bo brak naturalnego odnowienia.
Las Bielański, a właściwie jego część położona jest na wysoczyźnie polodowcowej, której krawędź stanowi stroma skarpa. W miejscu gdzie znajduje się taras widokowy, jej wysokość wynosi około 100 metrów, jednocześnie wznosi się ona na wysokość około 20 metrów powyżej lustra wody rzeki Wisła. Dawniej skarpa była podcinana przez nurt rzeki. Koryto Wisły było wówczas znacznie szersze i sięgało dalej na zachód. Skarpa wiślana przecina dalej lewobrzeżną Warszawę w kierunku południowo-wschodnim. Jest ona wyraźnie widoczna na wysokości Cytadeli, Starego Miasta, Łazienek. Na niektórych odcinkach skarpa została zniszczona lub jest zagrożona z powodu nieprzemyślanej zabudowy, a jest ona jednym z korytarzy przyrodniczych Warszawy i wraz z doliną rzeki Wisła stanowi część klinów napowietrzających miasto. Niegdyś na skarpie znajdowały ujście liczne źródła. Niektóre z nich obudowano wykorzystując wodę pitną.
Las Bielański zajmuje teren o urozmaiconej rzeźbie. Równinę lodowcową przecina dolina wyrzeźbiona przez Potok Bielański. Pierwotnie źródła tego potoku znajdowały się w rejonie Wawrzyszewa, a naturalne jego ujście do rzeki Wisła było w pobliżu wzniesienia klasztornego. Tam wody potoku zostały spiętrzone do poruszania młynów i tworzyły stawy, które przetrwały niemal do końca XIX wieku. Po przeprowadzeniu melioracji Potok Bielański został skanalizowany i podłączony do kolektora. Wskutek obniżenia poziomu wód gruntowych, potok z czasem stał się ciekiem okresowo wysychającym, a obecnie rzadko pojawia się w nim woda. O istnieniu tu dawniej cieku wodnego świadczą okazałe stare olsze rosnące nad wyschniętym korytem.
Rzeka Rudawka jest jednym z nielicznych zachowanych jeszcze stałych cieków wodnych w obrębie lewobrzeżnej Warszawy. Pierwotnie źródła tej rzeczki znajdowały się w rejonie Lasku na Kole. Obecnie istnieje tylko ostatni jej odcinek, przepływający przez najniższy taras zalewowy w Lesie Bielańskim. W czasie prowadzonych tu prac melioracyjnych rzeka Rudawka została uregulowana, jej koryto wyprostowano w celu szybszego odprowadzania wód, co w dalszej konsekwencji spowodowało niekorzystny dla roślinności spadek poziomu wód gruntowych. W pobliżu uregulowanego cieku Rudawki w samym lesie widoczne jest dawne koryto rzeczki, wyznaczone krawędzią podmywanego brzegu i szeregiem starych drzew. Po wschodniej stronie Rudawki jeszcze w latach trzydziestych była wilgotna łąka kośna. Na najwyżej położonym tarasie bielańskim znajduje się stosunkowo dobrze jeszcze zachowany las grabowo-dębowy, a dokładniej jego nieco uboższa i suchsza postać - grąd wysoki. Drzewostan stanowią tu stare dęby: pospolity dąb szypułkowy i rzadsze w okolicach miasta Warszawa dąb bezszypułkowy oraz grab pospolity. Ponadto występuje tu w domieszce lipa drobnolistna, klon zwyczajny i sosna zwyczajna, która jest tu gatunkiem wycofującym się, bo brak naturalnego odnowienia.
Las Bielański, a właściwie jego część położona jest na wysoczyźnie polodowcowej, której krawędź stanowi stroma skarpa. W miejscu gdzie znajduje się taras widokowy, jej wysokość wynosi około 100 metrów, jednocześnie wznosi się ona na wysokość około 20 metrów powyżej lustra wody rzeki Wisła. Dawniej skarpa była podcinana przez nurt rzeki. Koryto Wisły było wówczas znacznie szersze i sięgało dalej na zachód. Skarpa wiślana przecina dalej lewobrzeżną Warszawę w kierunku południowo-wschodnim. Jest ona wyraźnie widoczna na wysokości Cytadeli, Starego Miasta, Łazienek. Na niektórych odcinkach skarpa została zniszczona lub jest zagrożona z powodu nieprzemyślanej zabudowy, a jest ona jednym z korytarzy przyrodniczych Warszawy i wraz z doliną rzeki Wisła stanowi część klinów napowietrzających miasto. Niegdyś na skarpie znajdowały ujście liczne źródła. Niektóre z nich obudowano wykorzystując wodę pitną.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz